Skolioza to więcej niż problemem postawy ciała czy ukształtowania sylwetki.
Za prawidłowe ustawienie kręgosłupa odpowiedzialne są mięśnie kręgosłupa, tułowia oraz kończyn górnych i dolnych, dzięki ich współpracy mamy wpływ na postawę ciała. Ale to układ nerwowy odpowiada za kontrolę prawidłowej czynności kręgosłupa.
Kręgosłup to również miednica. Jakiekolwiek wychylenie miednicy powoduje ruch wyrównawczy w zakresie kręgosłupa, co powoduje odruchową zmianę napięcia mięśniowego.
Pacjenci ze skoliozą często nie uświadamiają sobie nieprawidłowości swej postawy i nie czując potrzeby jej korygowania. Brak „czucia postawy” to zaburzenia w układzie czucia ciała i kontroli mięśni, co daje nam zwiększenie napięcia jednych, a osłabienie drugich grup mięśniowych (przeciwnych do siebie).
Długotrwałe ustawienie kręgosłupa w wadliwej pozycji, doprowadzi do pogorszenia się już zaburzonego czucia postawy i równowagi.
Regulacja nerwowo-mięśniowa ma zadanie zapewnić prawidłową czynność kręgosłupa.
Skolioza przez swoje ukształtowanie przenosi nieprawidłowe obciążenia na wszystkie elementy układu kostnego i mięśniowego we wszystkich czynnościach życia takich jak stanie, siedzenie, chodzenie.
Jak zbadać postawę?
Badanie pacjenta opiera się o ocenę wzrokową oraz o specjalistyczne testy kliniczne.
Test Cramptona
Badany staje przodem do ściany tak, aby palce jego nóg dotykały ściany. Jeśli badany posiada prawidłową budową ciała to klatka piersiowa i nos powinny być oddalone od ściany o 5 cm. W ustawieniu tyłem kontakt ze ściana powinny mieć: pięty, łydki, pośladki, łopatki i potylica. Lordoza lędźwiowa nie powinna przekraczać grubości dłoni.
Test Matthiassa
Test służący do oceny ogólnej wydolności mięśni posturalnych. Utrzymanie przez ok.30s wyprostowanej postawy z uniesionymi i wyprostowanymi w stawach łokciowych kkg , świadczy o prawidłowej wytrzymałości mięśni posturalnych.
Test Adamsa
Skłon w przód z prostymi kolanami ustabilizowanymi przez badającego. Przy skoliozie można zaobserwować tzw. garb żebrowy ( rotacja kręgów) i lub wał lędźwiowy.
Test Patricka ( test odwiedzeniowy uda)
Celem jest wykrycie zaburzeń w stawie biodrowym lub wykrycie zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego. Pozycja wyjściowa: leżenie tyłem , jedna kończyna dolna wyprostowana, druga zgięta w stawach: biodrowym i kolanowym, w takim położeniu by stopa opierała się o podudzie poniżej stawu kolanowego kończyny wyprostowanej.
Badający jedną ręką stabilizuje miednicę po stronie kończyny wyprostowanej , a drugą wykonuje pogłębienie odwiedzenia w stawie biodrowym przez nacisk w okolicy stawu kolanowego ( w kierunku podłoża).
Test Elly
Stwierdzający przykurcz mięśnia prostego uda.
Badany przyciąga piętę do pośladka ze stabilizacją miednicy.
Test Seyfrieda (Opis dla prawej stopy)
Pacjent stoi na prawej stopie. Druga osoba trzyma go za ramiona i powoli obraca w prawo o ok. 90 stopni, obserwujemy przy tym, czy stopa, na której stoi, bardziej się wysklepia. Jeśli nie – mięśnie sklepienia stopy są niewydolne.
Jak mogę poprawić skrzywiony kręgosłup?
Proces rehabilitacji osób ze skoliozami powinien obejmować umiejętne rozpoznanie i dopasowanie programu usprawniania do stwierdzonego stanu klinicznego, co oznacza ogólną reedukację posturalną, dopasowaną indywidualnie do każdego pacjenta osobno.
Nauka utrzymywania prawidłowej postawy oparta m.in.: o koncepcję PNF uwzględnia:
Wyczucie nieprawidłowego ustawienia własnego ciała (kręgosłupa),
Wyczucie pozycji skorygowanej
Tworzenie automatyzmu w przybieraniu postawy skorygowanej
PNF, czyli proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie, ułatwianie ruchu poprawia możliwości ruchowe przez stymulację receptorów głębokich znajdujących się w mięśniach, ścięgnach, więzadłach i torebkach stawowych. Przekazana informacja do centralnego układu nerwowego podlega analizie, a następnie zostaje przesłana na obwód w celu wykonania określonej czynności dowolnej lub reakcji odruchowej.
Ruchy stosowane w tej metodzie są zgodne z naturalną pracą mięśni, są płynne i zachodzą jednocześnie w trzech płaszczyznach, co pozwala na pełną aktywność mięśniową aktywowanego odcinka ciała.
Wieloletnie doświadczenia z pracy z pacjentem wg zasad koncepcji PNF pokazują, że to właśnie opierając się na tej wiedzy najszybciej odbudowujemy kontrolę nad strukturami mięśniowymi i nerwowymi.